Is het wel een ‘fair deal’?

Als ik zie hoeveel impact jullie zorgtaken hebben op je werk, loopbaan, inkomen en – in de toekomst – je pensioen, dan vraag ik me wel eens af: ervaar je voldoende erkenning en solidariteit vanuit de samenleving voor wat je doet? Is het wel een ‘fair deal’?

Onder deze titel bracht Eurocarers, de Europese organisatie voor mantelzorg, afgelopen oktober een rapport uit. Ik zit in het bestuur van Eurocarers en ben erg benieuwd of dit rapport aansluit bij wat jullie, Sarike, Tamara en Bianca, ervaren en nodig hebben. 

Kort en goed pleit het rapport ervoor de mantelzorgrelatie te formaliseren en een arbeidsovereenkomst af te sluiten (voor wie dat wil).

Eurocarers noemt tien principes, die in principe voor alle landen binnen de Europese Unie van toepassing zijn:

1. Bied een redelijke compensatie aan mantelzorgers in lijn met wat gebruikelijk is in de publieke sector. Betaal in ieder geval méér dan het minimumloon.

2. De wetgeving voor mantelzorgers moet overeenkomen met die van werknemers in welzijn en zorg.

3. De mantelzorger en de zorgvrager moeten keuzemogelijkheden hebben om zelf hun afspraken te maken.

4. De afspraken moeten leiden tot betere uitkomsten voor elk van beiden. Ze mogen voor geen van beiden schadelijk zijn.

5. De afspraken zijn een aanvulling op en geen vervanging van professionele hulp.

6. De financiële steun voor de zorgvrager mag er niet onder lijden.

7. Zorgvragers met een PGB moeten (naaste) familieleden kunnen contracteren, binnen de regelgeving en transparantie die voor andere werknemers ook geldt.

8. Mannen zouden meer aangezet moeten worden om meer zorgtaken op zich te nemen.

9. De overeenkomsten moeten mantelzorgers ruimte geven voor loopbaanontwikkeling en (her)intreden in de arbeidsmarkt.

10. Betaalde mantelzorgers en hun koepelorganisaties moeten als gelijkwaardige partners gezien worden in het veld van belangenpartijen.

Deze principes dragen bij aan gelijke kansen voor mantelzorgers, ongeacht hun geslacht. Ze bieden bovendien erkenning voor de inzet van mantelzorgers. Dat is niet alleen belangrijk voor hun naasten, maar ook om het zorgstelsel in stand te houden. 80% van de zorg wordt immers door mantelzorgers geboden. 

Het contracteren van mantelzorgers is eigenlijk een ‘paradigma shift’ (om dat grote woord maar eens te gebruiken) om het stelsel voor iedereen werkbaar te houden, zo stelt Eurocarers. De organisatie geeft in haar rapport ook enkele voorbeelden (onder andere uit Nederland) van wat er zoal gebeurt. De tien principes zijn dus niet zomaar uit de dikke duim gezogen!

Er zitten natuurlijk best ingewikkelde kanten aan betaalde mantelzorg. Maar Eurocarers vindt dat je moet kunnen kiezen. De organisatie vindt dat mantelzorg als ‘werk’ gezien kan worden en dat mantelzorgers op een maatschappelijk vangnet moeten kunnen rekenen.

Nou ben ik benieuwd, Sarike, Tamara, Bianca, wat jullie van deze uitgangspunten vinden. Wat sluit aan bij jullie leven en waarvan zeggen jullie: dat zie ik anders?